ทฤษฎีจักรวาลคู่ขนาน (Multiverse theory) เป็นทฤษฎีทางฟิสิกส์ที่เสนอว่าจักรวาลของเราเป็นเพียงหนึ่งในจักรวาลมากมายที่ดำรงอยู่ จักรวาลเหล่านี้อาจมีลักษณะคล้ายคลึงกับจักรวาลของเรา หรืออาจแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ขึ้นอยู่กับกฎทางฟิสิกส์และเงื่อนไขเริ่มต้นที่แตกต่างกัน
ทฤษฎีจักรวาลคู่ขนานมีพื้นฐานมาจากแนวคิดเรื่อง ช่องว่าง-เวลา (Space-time) ซึ่งเป็นมิติที่รวมเอาอวกาศและเวลาเข้าด้วยกัน ช่องว่าง-เวลาสามารถขยายตัวได้ และอาจมีช่องว่าง-เวลาอื่นๆ อยู่นอกเหนือจากช่องว่าง-เวลาของเรา
ทฤษฎีจักรวาลคู่ขนานได้รับการเสนอครั้งแรกโดยนักฟิสิกส์ชาวอเมริกันชื่อ Hugh Everett III ในปี ค.ศ. 1957 โดยใช้แนวคิดเรื่อง กลศาสตร์ควอนตัม (Quantum mechanics) Everett เชื่อว่าเมื่ออนุภาคควอนตัมทำการตัดสินใจ มันจะสร้างจักรวาลคู่ขนานขึ้นสำหรับทุกทางเลือกที่เป็นไปได้
ทฤษฎีจักรวาลคู่ขนานได้รับการสนับสนุนจากแนวคิดอื่นๆ ทางวิทยาศาสตร์ เช่น
- ทฤษฎีสตริง (String theory) ซึ่งกล่าวว่าจักรวาลของเราอาจประกอบด้วยสายพลังงานขนาดเล็กที่เชื่อมโยงกันอยู่
- ทฤษฎีหลุมดำ (Black hole theory) ซึ่งกล่าวว่าหลุมดำอาจเชื่อมต่อกับจักรวาลอื่นๆ ที่อยู่อีกด้านหนึ่ง
อย่างไรก็ตาม ทฤษฎีจักรวาลคู่ขนานยังเป็นทฤษฎีที่ยังไม่ได้รับการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ ยังไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่าจักรวาลคู่ขนานมีอยู่จริง
ความเป็นไปได้ของจักรวาลคู่ขนาน
หากจักรวาลคู่ขนานมีอยู่จริง ย่อมมีความเป็นไปได้มากมายที่จะเกิดขึ้น เช่น
- เราอาจมีชีวิตอยู่อีกจักรวาลคู่ขนาน เป็นไปได้ว่าตัวเราอีกคนหนึ่งกำลังมีชีวิตอยู่อีกจักรวาลคู่ขนาน ซึ่งอาจตัดสินใจต่างๆ ในชีวิตแตกต่างจากที่เราตัดสินใจ
- กฎทางฟิสิกส์อาจแตกต่างกันในแต่ละจักรวาลคู่ขนาน เป็นไปได้ว่าจักรวาลคู่ขนานบางแห่งอาจมีกฎทางฟิสิกส์ที่แตกต่างจากกฎทางฟิสิกส์ในจักรวาลของเรา เช่น อนุภาคควอนตัมอาจมีมวลต่างกัน หรือมีแรงโน้มถ่วงที่แรงกว่า
- สิ่งมีชีวิตอาจมีลักษณะแตกต่างกันในแต่ละจักรวาลคู่ขนาน เป็นไปได้ว่าสิ่งมีชีวิตในจักรวาลคู่ขนานบางแห่งอาจมีลักษณะแตกต่างจากสิ่งมีชีวิตในจักรวาลของเรา เช่น มีรูปร่างหน้าตาที่แปลกประหลาด หรือมีความสามารถในการพิเศษ
ทฤษฎีจักรวาลคู่ขนานเป็นแนวคิดที่ท้าทายความคิดของเราเกี่ยวกับจักรวาล หากทฤษฎีนี้ได้รับการพิสูจน์ว่าถูกต้อง ย่อมมีความหมายอย่างลึกซึ้งต่อความเข้าใจของเราเกี่ยวกับจักรวาลและสถานที่ของเราในจักรวาล