ตับเป็นอวัยวะที่สำคัญในร่างกายมนุษย์ ทำหน้าที่หลายอย่าง เช่น กำจัดสารพิษ ผลิตน้ำดี ย่อยอาหาร และสร้างฮอร์โมนต่างๆ หากตับเกิดปัญหาหรือเสื่อมสภาพลง อาจทำให้เกิดโรคตับได้
ประเภทของโรคตับ
โรคตับสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภท ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของโรค ดังนี้
- โรคตับอักเสบ หมายถึง ภาวะที่เซลล์ตับเกิดการอักเสบ โรคตับอักเสบสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือโรคตับอักเสบเฉียบพลัน หมายถึง ภาวะที่เซลล์ตับเกิดการอักเสบอย่างฉับพลัน มักมีอาการไม่รุนแรงและหายได้เองภายในไม่กี่สัปดาห์
- โรคตับอักเสบเรื้อรัง หมายถึง ภาวะที่เซลล์ตับเกิดการอักเสบอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน อาจส่งผลให้เซลล์ตับถูกทำลายจนเกิดภาวะตับแข็งและมะเร็งตับได้
- โรคตับแข็ง หมายถึง ภาวะที่เนื้อเยื่อตับถูกทำลายจนเกิดแผลเป็น ส่งผลให้ตับทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ โรคตับแข็งมักเกิดจากโรคตับอักเสบเรื้อรัง การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และการแพ้ยาบางชนิด
- โรคมะเร็งตับ หมายถึง ภาวะที่เซลล์ตับเกิดการเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นเซลล์มะเร็ง โรคมะเร็งตับมักเกิดจากโรคตับอักเสบเรื้อรัง การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และปัจจัยอื่นๆ เช่น โรคอ้วน ภาวะไขมันพอกตับ และภาวะเบาหวาน
- โรคอื่นๆ ที่ส่งผลต่อตับ เช่น โรคตับจากพันธุกรรม โรคตับจากภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรคตับจากการติดเชื้ออื่นๆ เช่น ไวรัสตับอักเสบเอ ไวรัสตับอักเสบดี และไวรัสตับอักเสบอี
สาเหตุของโรคตับ
สาเหตุของโรคตับมีหลากหลายปัจจัย ขึ้นอยู่กับประเภทของโรคตับ ดังนี้
- โรคตับอักเสบ สาเหตุหลักของโรคตับอักเสบคือการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ เช่น ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซี และไวรัสตับอักเสบเอ การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบเหล่านี้สามารถติดต่อกันได้ผ่านการสัมผัสเลือด สารคัดหลั่ง หรือน้ำอสุจิของผู้ป่วย
- โรคตับแข็ง สาเหตุหลักของโรคตับแข็งคือโรคตับอักเสบเรื้อรัง การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และการแพ้ยาบางชนิด
- โรคมะเร็งตับ สาเหตุหลักของโรคมะเร็งตับคือโรคตับอักเสบเรื้อรัง การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และปัจจัยอื่นๆ เช่น โรคอ้วน ภาวะไขมันพอกตับ และภาวะเบาหวาน
- โรคอื่นๆ ที่ส่งผลต่อตับ สาเหตุของโรคอื่นๆ ที่ส่งผลต่อตับขึ้นอยู่กับโรคนั้นๆ เช่น โรคตับจากพันธุกรรมอาจเกิดจากความผิดปกติของยีน โรคตับจากภูมิคุ้มกันบกพร่องอาจเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานผิดปกติ เป็นต้น
อาการของโรคตับ
อาการของโรคตับอาจแตกต่างกันไปตามประเภทและความรุนแรงของโรค โดยทั่วไป ผู้ป่วยโรคตับมักมีอาการดังนี้
- เบื่ออาหาร
- อ่อนเพลีย
- น้ำหนักลด
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- ปวดท้อง
- ตาเหลือง
- ปัสสาวะสีเข้ม
- อุจจาระสีอ่อน
หากมีอาการผิดปกติเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสม
การดูแลสุขภาพตับ
เราสามารถดูแลสุขภาพตับได้ดังนี้
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ รับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี
- หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ แอลกอฮอล์เป็นสารพิษที่ทำลายตับ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานยาโดยไม่จำเป็น ยาบางชนิดอาจส่งผลเสียต่อตับ
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำ ควรตรวจสุขภาพเป็นประจำเพื่อตรวจหาโรคตับ
