การวางแผนการเงินเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคน ไม่ว่าจะวัยไหน อาชีพอะไรก็ตาม เพราะจะช่วยให้เรามีเงินใช้อย่างเพียงพอ มีเงินออมเพื่อเป้าหมายต่างๆ และมีเงินใช้ยามฉุกเฉิน สำหรับผู้เริ่มต้น การวางแผนการเงินอาจดูเป็นเรื่องยาก แต่จริงๆ แล้วสามารถทำได้ไม่ยาก เพียงแค่ทำตามขั้นตอนง่ายๆ ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1: สำรวจตัวเอง
ขั้นตอนแรกคือต้องสำรวจตัวเองก่อนว่าเรามีสถานะทางการเงินเป็นอย่างไร มีรายรับเท่าไหร่ มีรายจ่ายเท่าไหร่ มีหนี้สินหรือไม่ มีเป้าหมายทางการเงินอะไรบ้าง เมื่อเรารู้สถานะทางการเงินของตัวเองแล้ว เราก็จะสามารถวางแผนการเงินได้อย่างเหมาะสม
วิธีสำรวจตัวเอง
- จดบันทึกรายรับ-รายจ่ายทุกรายการเป็นเวลาอย่างน้อย 1 เดือน จะช่วยให้เราเห็นภาพรวมของรายรับและรายจ่ายของเราว่าเป็นอย่างไร
- ประเมินหนี้สินของเราว่ามีอยู่เท่าไหร่ ประเภทใด และควรชำระหนี้ก่อนหลังอย่างไร
- กำหนดเป้าหมายทางการเงินของตัวเอง เช่น ซื้อบ้าน ซื้อรถ เกษียณอายุ เป็นต้น
ขั้นตอนที่ 2: ตั้งเป้าหมายทางการเงิน
เมื่อเรารู้สถานะทางการเงินของตัวเองแล้ว ก็ถึงเวลาตั้งเป้าหมายทางการเงิน เป้าหมายทางการเงินจะช่วยให้เรามีแนวทางในการวางแผนการเงิน เป้าหมายทางการเงินควรมีความชัดเจน เป็นรูปธรรม และกำหนดระยะเวลาให้ชัดเจน
ตัวอย่างเป้าหมายทางการเงิน
- มีเงินออมดาวน์บ้าน 1 ล้านบาทภายใน 5 ปี
- มีเงินออมเกษียณอายุ 10 ล้านบาทภายใน 30 ปี
- มีเงินเหลือใช้หลังหักค่าใช้จ่าย 5,000 บาทต่อเดือน
ขั้นตอนที่ 3: กำหนดแผนการจัดสรรเงิน
เมื่อเราตั้งเป้าหมายทางการเงินได้แล้ว ก็ถึงเวลากำหนดแผนการจัดสรรเงิน แผนการจัดสรรเงินจะช่วยให้เรารู้ว่าเงินแต่ละก้อนควรนำไปใช้อย่างไร แผนการจัดสรรเงินควรแบ่งออกเป็น 3 ส่วนหลักๆ คือ
- ค่าใช้จ่ายที่จำเป็น (Must-Have) เช่น ค่ากินอยู่ ค่าเดินทาง ค่าที่พักอาศัย
- ค่าใช้จ่ายที่ต้องการ (Want-To-Have) เช่น ค่าช้อปปิ้ง ค่าท่องเที่ยว ค่าบันเทิง
- เงินออม (Save)
ตัวอย่างแผนการจัดสรรเงิน
- ค่าใช้จ่ายที่จำเป็น 60%
- ค่าใช้จ่ายที่ต้องการ 20%
- เงินออม 20%
ขั้นตอนที่ 4: ลงมือปฏิบัติ
ขั้นตอนสุดท้ายคือลงมือปฏิบัติตามแผนการจัดสรรเงิน การลงมือปฏิบัติจริงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่จะทำให้แผนการวางแผนการเงินของเราประสบความสำเร็จ เราต้องมีความอดทนและวินัยในการออมเงิน และต้องหมั่นทบทวนแผนการจัดสรรเงินของเราอยู่เสมอ เพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป
เคล็ดลับในการวางแผนการเงิน
- เริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ น้อยๆ เช่น ตั้งเป้าหมายออมเงินเดือนละ 1,000 บาท เมื่อทำได้แล้วค่อยๆ เพิ่มจำนวนเงินออมขึ้น
- หาช่องทางในการเพิ่มรายได้ เช่น ทำงานพิเศษ ลงทุน เป็นต้น
- ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการลงทุนอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจลงทุน
- ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินหากต้องการความช่วยเหลือ
การวางแผนการเงินอาจเป็นเรื่องยากสำหรับบางคน แต่หากเราเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ น้อยๆ และลงมือปฏิบัติอย่างจริงจัง เราก็จะสามารถวางแผนการเงินได้อย่างประสบความสำเร็จ และช่วยให้เรามีเงินใช้อย่างเพียงพอ มีเงินออมเพื่อเป้าหมายต่างๆ และมีเงินใช้ยามฉุกเฉิน
ตัวอย่างแผนการเงินฉบับมือใหม่
สมมติว่าเรามีรายได้ 20,000 บาทต่อเดือน มีหนี้สิน 500,000 บาท และตั้งเป้าหมายซื้อบ้าน 1 ล้านบาทภายใน 5 ปี
ขั้นตอนที่ 1: สำรวจตัวเอง
- รายรับ 20,000 บาทต่อเดือน
- รายจ่าย 15,000 บาทต่อเดือน
- หนี้สิน 500,000 บาท
- เป้าหมายทางการเงิน ซื้อบ้าน 1 ล้านบาทภายใน 5 ปี
ขั้นตอนที่ 2: ตั้งเป้าหมายทางการเงิน
มีเงินออมดาวน์บ้าน 250,000 บาทภายใน 5 ปี
ขั้นตอนที่ 3: กำหนดแผนการจัดสรรเงิน
- ค่าใช้จ่ายที่จำเป็น 75% (15,000 บาท)
- ค่าใช้จ่ายที่ต้องการ 25% (5,000 บาท)
- เงินออม 0% (0 บาท)
ขั้นตอนที่ 4: ลงมือปฏิบัติ
- เพิ่มรายได้จากการทำงานพิเศษหรือลงทุน
- ชำระหนี้สินให้หมดก่อน
- เริ่มต้นออมเงินเมื่อไม่มีหนี้สิน