ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน หรือที่เรียกกันว่า PM2.5 เป็นฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กมาก ถึงขนาดที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า แต่มีความอันตรายอย่างมากต่อร่างกายมนุษย์ เนื่องจากความเล็กของอนุภาคทําให้มันสามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจและถุงลมในปอดได้ลึก และเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคร้ายแรงหลายชนิด
เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนว่า PM2.5 นั้นเล็กเพียงใด เราลองเปรียบเทียบขนาดของมันกับสิ่งของต่างๆ ดังนี้
- เส้นผ่านศูนย์กลางของ PM2.5 มีขนาดเพียง 1/30 ของเส้นผมมนุษย์ นั่นคือ ถ้าเส้นผมหนา 1 มิลลิเมตร PM2.5 จะมีเส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 0.03 มิลลิเมตรเท่านั้น
- ถ้าเม็ดทราย 1 เม็ด มีขนาดเท่าลูกบิด ฝุ่น PM2.5 จะมีขนาดเพียง 1/5 ของเม็ดทรายนั้น นั่นคือประมาณ 0.5 มิลลิเมตร
- เส้นผ่านศูนย์กลางของ PM2.5 ประมาณ 1/20 ของเส้นผ่านศูนย์กลางเม็ดเลือดแดง ซึ่งมีขนาดประมาณ 8 ไมครอน
- ถ้า PM2.5 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร จะมีอนุภาคฝุ่นละอองอยู่ประมาณ 3,200 ล้านอนุภาค !
จากตัวอย่างการเปรียบเทียบข้างต้น จะเห็นได้ว่า PM2.5 มีขนาดเล็กมาก จนยากที่จะมองเห็นด้วยตาเปล่า ทําให้มันสามารถลอยตัวอยู่ในอากาศได้นาน และร่างกายมนุษย์สามารถหายใจเอาฝุ่น PM2.5 เข้าไปในร่างกายได้ง่าย ฝุ่น PM2.5 จึงเป็นสาเหตุสําคัญของการเกิดโรคร้ายแรงนานัปการ เช่น
- โรคระบบทางเดินหายใจ เช่น ปอดอักเสบ ถุงลมโป่งพอง โรคหอบหืด มะเร็งปอด เป็นต้น เนื่องจาก PM2.5 สามารถลอดเข้าไปอุดตันในถุงลมปอด กระตุ้นให้เกิดการอักเสบ และเป็นแผลเป็นในปอด
- โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น อัมพาต อัลไซเมอร์ ความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นผิดจังหวะ เนื่องจาก PM2.5 ทําลายเซลล์เนื้อเยื่อและทําปฏิกิริยากับเลือดข้นจับตัวกัน ทําให้เกิดการอุดตันหลอดเลือดและกล้ามเนื้อหัวใจ
- โรคมะเร็งต่างๆ หลายงานวิจัยพบว่า คนที่สัมผัสกับ PM2.5 ในปริมาณที่สูงมีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งสูงขึ้น
ดังนั้น PM2.5 จึงเป็นสาเหตุสําคัญอันดับต้นๆ ของการเจ็บป่วยและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ทุกภาคส่วนในสังคมจึงต้องร่วมมือกันอย่างจริงจังในการแก้ปัญหามลพิษ PM2.5 ซึ่งประกอบด้วยแนวทางต่างๆ เช่น
- ภาครัฐควบคุมการปล่อยมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรมอย่างเข้มงวด ติดตั้งระบบบําบัดมลพิษที่มีประสิทธิภาพ
- ส่งเสริมให้ประชาชนใช้รถขนส่งสาธารณะที่ใช้พลังงานสะอาดเพื่อลดการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล
- เพิ่มพื้นที่สีเขียวในเมือง เพื่อช่วยดูดซับมลพิษและฝุ่น
- ส่งเสริมการใช้หน้ากากอนามัยในชีวิตประจําวัน รวมทั้งตรวจวัดคุณภาพอากาศอย่างสม่ําเสมอ
เป็นต้น ซึ่งการดําเนินการอย่างจริงจังและต่อเนื่อง จะช่วยลดปัญหาฝุ่นละอองและมลพิษทางอากาศ PM2.5 ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพของประชาชนโดยรวม
ดังนั้น ฝุ่น PM2.5 จึงเป็นปัญหาสําคัญที่ทุกคนต้องให้ความสําคัญ เพราะนอกจากจะมองไม่เห็นแล้ว มันยังเป็นอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพของคนในสังคมอีกด้วย