ก่อตั้งขึ้นปี พ.ศ. 2528 โดยหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ประธานมูลนิธิโครงการหลวง จากการรับสั่งให้เจ้าหน้าที่เดินทางสำรวจสภาพพื้นที่ ซึ่งมีชาวเขาเผ่าม้งอาศัยอยู่ด้วยการถางพื้นที่ป่าเพื่อทำไร่เลื่อนลอย ปลูกฝิ่นและพืชอื่นๆ แผนพัฒนาจึงได้ถูกกำหนดขึ้นให้สอดคล้องกับความต้องการของชาวเขาด้วยการส่งเสริมให้ปลูกพืชทดแทนฝิ่น โดยได้รับความร่วมมือจากหลายหน่วยงาน
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ ตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติแม่แตง มีพื้นที่รับผิดชอบ 17 หมู่บ้าน 451 ครัวเรือน บนพื้นที่ 84.27 ตารางกิโลเมตร หรือ 52,670 ไร่ ประชากรประกอบด้วยคนพื้นเมืองและเผ่าม้ง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเนินเขาและภูเขาสลับซับซ้อน ที่ราบมีน้อยมาก สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 700-1,250 เมตร อุณหภูมิเฉลี่ย 24 องศาเซลเซียส
กิจกรรมการท่องเที่ยว
จุดท่องเที่ยวในศูนย์
- แปลงส่งเสริมไม้ดอกศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ ได้แก่ แปลงปลูกดอกซิมบิเดี้ยม กล้วยไม้รองเท้านารี กล้วยไม้ฟ้ามุ้ย ไม้ใบวานิลลา บ้านสามสบ บ้านเมืองก๋าย บ้านม่อนเงาะ
- แปลงส่งเสริมปลูกพืชผัก ได้แก่ ฟักทองญี่ปุ่น หอมญี่ปุ่น กระเทียมต้น กะหล่ำหัวใจ บ้านผาหมอน (กิ่วป่าหอบ)
- แปลงปลูกชาจีน กาแฟ บ้านปงตอง บ้านออบ บ้านก๋ายน้อย และบ้านเมืองก๋าย
- แปลงปลูกไม้ผล บ้านกิ่วป่าหอบ บ้านม่อนเงาะ บ้านเมืองก๋าย บ้านออบ บ้านเหล่า-ห้วยน้ำเย็น และบ้านสบก๋าย
จุดท่องเที่ยวชุมชน
- หมู่บ้านเหล่าพัฒนาชุมชนท่องเที่ยว ชมวิถีชีวิตชาวพื้นเมือง การเก็บใบมี่ยง หมักเมี่ยง แบบภูมิปัญญาท้องถิ่นดั้งเดิม เพราะคนเหนือที่สูบบุหรี่ขี้โยจะกินเมี่ยงเพื่อลดความฉุนของยาสูบ จนกลายเป็นธรรมเนียมในสมัยก่อน เวลาไปเยี่ยมบ้านใครจะมีถาดเมี่ยงไว้ต้อนรับ
- จุดชมวิวดอยม่อนเงาะ จากลานจอดรถเดินเท้าไปอีก 300 เมตรก็จะพบกับวิวสวยงามของชั้นเขาแบบ 360 องศา สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,400 เมตรเป็นจุดชมวิวพระอาทิพย์ขึ้น-ตก วิวทะเลหมอกที่สวยงาม หน้าผามีหินงอกออกมาลักษณะคล้ายนางเงือก ชาวบ้านเรียกกันว่าเงือกผา
- หมู่บ้านม้งม่อนเงาะ ชมอดีตบ้านชาวเขาเผ่าม้งที่มีผมยาวที่สุดในโลก ได้บันทึกในกินเนสบุ๊ค ด้วยความยาว 5 เมตร สาเหตุที่ต้องไว้ผมยาวเพราะว่าเคยตัดผมแล้วทำให้เจ็บป่วย จึงไว้ผมยาวตลอด
- ไร่ชาสวนลุงเดช เกษตรกรดีเด่นที่ปลูกชาจีนและทำการเกษตรแบบผสมผสาน เรียนรู้ขั้นตอนการปลูกชา ชิมชา
- หมู่บ้านสบก๋าย หมู่บ้านท่ามกลางป่าเขาสายน้ำ เป็นจุดล่องแพยาง แพไม้ไผ่ในลำน้ำแม่แตงชมวิวธรรมชาติป่าเขาลัดเลาะโขดหิน ระยะทาง 4 กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ติดต่อล่องแพได้ที่ 089-4337880
กิจกรรมท่องเที่ยว
- เดินชมธรรมชาติเส้นทางศึกษาธรรมชาติต่าง ๆ มีไกด์ท้องถิ่นพานำชม
- การปั่นจักยานโดยนักท่องเที่ยวนำจักรยานมาปั่นได้ผ่านหมู่บ้านต่าง ๆ ทางขึ้นลงเนินเป็นการออกกำลังกาย
- ล่องแพที่บ้านสบก๋าย
สถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง
แก่งกึ๊ด สถานที่ท่องเที่ยวล่องแพที่อำเภอแม่แตง
ของฝากของที่ระลึก
- ผลิตผลจากใบชา กาแฟ
- ผลผลิตจากกลุ่มแม่บ้าน เช่น น้ำพริกลาบรสเด็ด หมอนใบชาเพื่อสุขภาพ
- มีดและจอบ ที่แข็งแรงทนทาน จากฝีมือการตีอย่างประณีต
- งานหัตถกรรมพื้นบ้าน เช่น ผ้าทอ ผ้าปักชาวเขาเผ่าม้ง
- ผลไม้ตามฤดูกาล เช่น อะโวกาโด ส้ม ลิ้นจี่ มะม่วง รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากการแปรรูปผลไม้ต่างๆ
ที่พัก
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะบ้านพักให้ บริการ 5 หลัง สามารถรับนักท่องเที่ยวได้ประมาณ 15 คน และมีลานกางเต็นท์ หากนำเต็นท์มาเอง คิดค่าธรรมเนียมพื้นที่ สำหรับเต็นท์ขนาดเล็ก 50 บาท/หลัง/คืน และเต็นท์ขนาดใหญ่ 80 บาท/หลัง/คืน หรือบริการเช่าเต็นท์ขนาดเล็ก 150 บาท/หลัง/คืน และเช่าเต็นท์ขนาดใหญ่ 200 บาท/หลัง/คืน พร้อมทั้งมีบริการเช่าผ้าห่ม 30 บาท/ผืน ถุงนอน 20 บาท/ชุด หมอน 10 บาท/ใบ
ร้านอาหาร
มีร้านอาหารขนาดเล็ก นักท่องเที่ยวควรติดต่อสั่งอาหารล่วงหน้าก่อนการเข้าพักเพื่อความสะดวกในการเตรียมวัตถุดิบในการประกอบอาหาร
อาหารเช้า คนละ 80 บาท (ข้าวต้ม ชา กาแฟ) อาหารกลางวัน –เย็น คนละ 120 บาท (อาหาร3 อย่าง)
เมนูแนะนำ
- ยำใบเมี่ยง
- ไส้อั่วดอกแค
- ฟักทองน้ำเชื่อมวนิลา
การเดินทาง
ระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ ประมาณ 65 กิโลเมตร เริ่มต้นจากตัวเมืองเชียงใหม่ ผ่านอำเภอแม่ริม มุ่งหน้าไปทางอำเภอแม่แตง แล้วเลี้ยวซ้ายทางเลี่ยงเมือง เข้าทางสายแม่แตง-ปาย จากนั้นเลี้ยวขวาที่ทางแยกขึ้นศูนย์ฯ ม่อนเงาะ (หน้าวัดสบเปิง) ขับต่อไปตามถนน อีกประมาณ 12 กม. เป็นถนนลาดยางยาวไปจนถึงศูนย์ฯ ม่อนเงาะ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ ตำบลเมืองก๋าย อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่
โทรศัพท์ 081-0251002 อีเมล mg2009rpf @ gmail.com
กลุ่มโฮมสเตย์บ้านเหล่าพัฒนา 087-1836415 กลุ่มท่องเที่ยวบ้านม่อนเงาะ 085-6218991
ข้อมูลและภาพประกอบจาก 38 ดอย 38 โครงการหลวง
