ฝุ่น PM 2.5 หรือชื่อเต็มคือ Particulate Matter with diameter of less than 2.5 micron เป็นฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน เทียบได้ว่ามีขนาดประมาณ 1 ใน 25 ส่วนของเส้นผ่านศูนย์กลางเส้นผมมนุษย์ เล็กจนขนจมูกของมนุษย์ที่ทำหน้าที่กรองฝุ่นนั้นไม่สามารถกรองได้ จึงแพร่กระจายเข้าสู่ทางเดินหายใจ กระแสเลือด และเข้าสู่อวัยวะอื่นๆ ในร่างกายได้ ตัวฝุ่นเป็นพาหะนำสารอื่นเข้ามาด้วย เช่น แคดเมียม ปรอท โลหะหนัก และสารก่อมะเร็งอื่นๆ
ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจ ดังนี้
ผลกระทบต่อสุขภาพ
ฝุ่น PM 2.5 เป็นอันตรายต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก เพราะสามารถเข้าสู่ร่างกายและไปสะสมในปอด ส่งผลเสียต่อระบบทางเดินหายใจ ระบบหัวใจและหลอดเลือด และระบบประสาท ผู้ที่สูดดมฝุ่น PM 2.5 เป็นประจำอาจมีอาการต่างๆ ดังนี้
- ระคายเคืองตา จมูก และลำคอ
- ไอ จาม หายใจลำบาก
- ปวดหัว เวียนศีรษะ
- เหนื่อยล้า
- โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมอง
- โรคระบบทางเดินหายใจ เช่น โรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
- โรคมะเร็ง
โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคปอด โรคหอบหืด เด็กเล็ก และหญิงตั้งครรภ์ ฝุ่น PM 2.5 อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- ฝุ่น PM 2.5 มีส่วนสำคัญในการทำลายชั้นโอโซนของโลก ส่งผลให้รังสียูวีจากดวงอาทิตย์ทะลุผ่านชั้นบรรยากาศมาสู่พื้นโลกมากขึ้น ซึ่งอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น โรคมะเร็งผิวหนัง โรคตา โรคภูมิแพ้ เป็นต้น
- นอกจากนี้ ฝุ่น PM 2.5 ยังมีส่วนสำคัญในการทำให้เกิดปรากฏการณ์หมอกควัน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อทัศนวิสัยในการมองเห็นและอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้
ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ
ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจในด้านต่างๆ เช่น
- ด้านการท่องเที่ยว ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อการท่องเที่ยวของประเทศ โดยเฉพาะประเทศที่มีค่าเฉลี่ยฝุ่น PM 2.5 สูง เช่น ประเทศไทย จีน อินเดีย เป็นต้น นักท่องเที่ยวอาจไม่ต้องการเดินทางมาท่องเที่ยวในพื้นที่ที่มีฝุ่น PM 2.5 สูง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อรายได้จากการท่องเที่ยวของประเทศ
- ด้านการเกษตร ฝุ่น PM 2.5 อาจทำให้ผลผลิตทางการเกษตรเสียหายได้ เช่น ฝุ่น PM 2.5 เกาะติดใบพืช ทำให้พืชสังเคราะห์แสงได้น้อยลง ผลผลิตจึงลดลง นอกจากนี้ ฝุ่น PM 2.5 ยังอาจทำให้ดินเสื่อมคุณภาพ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อผลผลิตทางการเกษตรในระยะยาว
- ด้านอุตสาหกรรม ฝุ่น PM 2.5 อาจทำให้เครื่องจักรทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ หรืออาจเสียหายได้ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการผลิตและรายได้ของภาคอุตสาหกรรม
แนวทางการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5
แนวทางการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน โดยเน้นไปที่การลดปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กจากแหล่งกำเนิดต่างๆ ดังนี้
- ภาครัฐ ควรออกมาตรการต่างๆ เพื่อควบคุมการปล่อยฝุ่นละอองขนาดเล็กจากแหล่งกำเนิดต่างๆ เช่น การบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวด การส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาด การปรับปรุงประสิทธิภาพของเครื่องยนต์และเครื่องจักร
- ภาคเอกชน ควรปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิตและการใช้พลังงาน เพื่อลดการปล่อยฝุ่นละอองขนาดเล็ก เช่น การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ การใช้พลังงานทดแทนอื่นๆ
- ประชาชน ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น หลีกเลี่ยงการเผาในที่โล่ง หันมาใช้รถสาธารณะหรือเดินทางด้วยวิธีอื่นๆ แทนการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล ดูแลรักษาเครื่องยนต์และอุปกรณ์ต่างๆ ของรถยนต์ให้อยู่ในสภาพดี สวมหน้ากากอนามัยเมื่อต้องอยู่ในพื้นที่ที่มีฝุ่น PM 2.5 สูง เป็นต้น
การแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนอย่างจริงจัง เพื่อปกป้องสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อม
