จักรวาลเป็นสถานที่มหัศจรรย์ที่เต็มไปด้วยความลึกลับมากมาย เรายังไม่รู้อะไรมากมายเกี่ยวกับจักรวาล แม้แต่รูปร่างของจักรวาลเองก็ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด
รูปร่างของจักรวาล หมายถึงลักษณะทางเรขาคณิตของอวกาศ อวกาศเป็นมิติที่สี่นอกเหนือจากมิติสามที่เราอาศัยอยู่ มิติที่สามคือความยาว ความกว้าง และสูง อวกาศเป็นสถานที่ที่วัตถุและพลังงานสามารถเคลื่อนที่ได้
รูปร่างของจักรวาลสามารถแบ่งออกได้เป็นสามประเภทหลักๆ คือ
- จักรวาลแบน (Flat Universe)
- จักรวาลแบบทรงกลมปิด (Closed Universe)
- จักรวาลแบบทรงกลมเปิด (Open Universe)
จักรวาลแบน มีลักษณะเหมือนแผ่นกระดาษ ไม่มีความโค้ง เส้นคู่ขนานจะวิ่งไปตลอดกาลโดยไม่มาบรรจบกัน
จักรวาลแบบทรงกลมปิด มีลักษณะเหมือนลูกบอล เส้นคู่ขนานจะโค้งกลับมาบรรจบกันในที่สุด
จักรวาลแบบทรงกลมเปิด มีลักษณะเหมือนเก้าอี้หมุน เส้นคู่ขนานจะโค้งออกไปเรื่อยๆ แต่จะไม่กลับมาบรรจบกัน
การสำรวจจักรวาลเพื่อหาคำตอบ
นักดาราศาสตร์พยายามศึกษาและสำรวจจักรวาลอย่างต่อเนื่อง เพื่อหาคำตอบเกี่ยวกับรูปร่างของจักรวาล หนึ่งในวิธีการศึกษาคือการศึกษารังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลัง (Cosmic Microwave Background Radiation) ซึ่งเชื่อว่าเป็นซากที่หลงเหลือจากการระเบิดครั้งใหญ่ (Big Bang)
รังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังมีคุณสมบัติบางอย่างที่บ่งบอกถึงรูปร่างของจักรวาลได้ หากรังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังมีความสม่ำเสมอทุกทิศทาง แสดงว่าจักรวาลเป็นแบบแบน หากรังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังมีความโค้งเล็กน้อย แสดงว่าจักรวาลเป็นแบบทรงกลมปิด หากรังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังมีความโค้งมาก แสดงว่าจักรวาลเป็นแบบทรงกลมเปิด
จากการสังเกตการณ์รังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังของนักดาราศาสตร์ในปัจจุบัน พบว่ารังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังมีความสม่ำเสมอค่อนข้างสูง บ่งชี้ว่าจักรวาลมีแนวโน้มจะเป็นแบบแบน อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อจำกัดในการสังเกตการณ์รังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลัง ทำให้นักดาราศาสตร์ไม่สามารถสรุปได้อย่างชัดเจนว่าจักรวาลมีรูปร่างแบบใด
นอกจากการสังเกตการณ์รังสีคอสมิกไมโครเวฟเบื้องหลังแล้ว นักดาราศาสตร์ยังศึกษาวัตถุทางดาราศาสตร์อื่นๆ เช่น ดาราจักร กาแลคซีท้องถิ่น กลุ่มดาราจักร และกระจุกดาราจักร การสังเกตการณ์วัตถุเหล่านี้สามารถช่วยให้นักดาราศาสตร์เข้าใจอัตราการขยายตัวของจักรวาลและรูปร่างของจักรวาลได้เช่นกัน
ความเป็นไปได้ของรูปร่างจักรวาล
จากการศึกษาของนักดาราศาสตร์ในปัจจุบัน พบว่ารูปร่างของจักรวาลมีแนวโน้มจะเป็นแบบแบน แต่ยังมีความไม่แน่นอนอยู่บ้าง เนื่องจากข้อจำกัดในการสังเกตการณ์
หากจักรวาลเป็นแบบแบน แสดงว่าจักรวาลมีขอบเขตไม่มีที่สิ้นสุด เส้นคู่ขนานจะวิ่งไปตลอดกาลโดยไม่มาบรรจบกัน จักรวาลแบบแบนจะคงตัวอยู่ตลอดไป ไม่มีการขยายตัวหรือหดตัว
หากจักรวาลเป็นแบบทรงกลมปิด แสดงว่าจักรวาลมีขอบเขตจำกัด เส้นคู่ขนานจะโค้งกลับมาบรรจบกันในที่สุด จักรวาลแบบทรงกลมปิดจะหดตัวลงเรื่อยๆ จนในที่สุดทุกสิ่งทุกอย่างในจักรวาลจะรวมตัวกันจนกลายเป็นจุดเดียว
หากจักรวาลเป็นแบบทรงกลมเปิด แสดงว่าจักรวาลมีขอบเขตจำกัด เส้นคู่ขนานจะโค้งออกไปเรื่อยๆ แต่จะไม่กลับมาบรรจบกัน จักรวาลแบบทรงกลมเปิดจะขยายตัวไปเรื่อยๆ โดยไม่สิ้นสุด
ในอนาคต นักดาราศาสตร์ยังคงศึกษาและสำรวจจักรวาลอย่างต่อเนื่อง เพื่อหาคำตอบเกี่ยวกับรูปร่างของจักรวาล หากนักดาราศาสตร์สามารถหาคำตอบได้สำเร็จ จะเป็นก้าวสำคัญในการไขปริศนาของจักรวาล