ความเชื่อเรื่องผีมีมาอย่างยาวนานนับพันปี พบหลักฐานการมีอยู่ของความเชื่อเรื่องผีในวัฒนธรรมต่างๆ ทั่วโลก ความเชื่อเรื่องผีมักเกี่ยวข้องกับเรื่องของความตายและโลกหลังความตาย ผู้คนมักเชื่อว่าผีคือวิญญาณของคนหรือสัตว์ที่ตายไปแล้วและยังคงวนเวียนอยู่ในโลกมนุษย์ ผีอาจปรากฏตัวในรูปแบบต่างๆ เช่น ร่างโปร่งแสง เสียงลึกลับ หรือแม้แต่เหตุการณ์แปลกประหลาด
ความเชื่อทางศาสนาเกี่ยวกับผีมีหลากหลาย ขึ้นอยู่กับความเชื่อของแต่ละศาสนา
ความเชื่อของชาวคริสต์
ในศาสนาคริสต์ เชื่อกันว่าผีคือวิญญาณของคนหรือสัตว์ที่ตายไปแล้วและยังไม่ได้ไปผุดไปเกิด วิญญาณเหล่านี้อาจยังคงอยู่ในโลกมนุษย์เพื่อรอการพิพากษาจากพระเจ้า วิญญาณที่ดีอาจได้รับรางวัลจากการไปสวรรค์ วิญญาณที่ชั่วร้ายอาจถูกลงโทษด้วยการไปนรก
ในคัมภีร์ไบเบิลมีกล่าวถึงผีอยู่หลายครั้ง เช่น ในพระธรรมสดุดี กล่าวถึงผีของคนตายที่เรียกร้องให้มนุษย์ช่วยพวกเขา ในพระธรรมมัทธิว กล่าวถึงพระเยซูทรงขับผีออกจากคนมากมาย
ความเชื่อของชาวพุทธ
ในศาสนาพุทธ เชื่อกันว่าผีคือวิญญาณของคนหรือสัตว์ที่ตายไปแล้วและยังไม่ไปผุดไปเกิด วิญญาณเหล่านี้อาจยังคงอยู่ในโลกมนุษย์เพื่อรอการเวียนว่ายตายเกิดใหม่ วิญญาณที่ดีอาจไปเกิดในภพภูมิที่ดี วิญญาณที่ชั่วร้ายอาจไปเกิดในภพภูมิที่ไม่ดี
ในคัมภีร์พุทธศาสนามีกล่าวถึงผีอยู่หลายครั้ง เช่น ในพระไตรปิฎก กล่าวถึงผีของคนตายที่ปรากฏตัวต่อหน้าพระภิกษุ พระภิกษุจึงสอนให้ผีเหล่านั้นละวางความยึดมั่นในโลกและเวียนว่ายตายเกิดใหม่
ความเชื่อของชาวฮินดู
ในศาสนาฮินดู เชื่อกันว่าผีคือวิญญาณของคนหรือสัตว์ที่ตายไปแล้วและยังไม่ไปผุดไปเกิด วิญญาณเหล่านี้อาจยังคงอยู่ในโลกมนุษย์เพื่อรอการไปเกิดใหม่ วิญญาณที่ดีอาจไปเกิดในภพภูมิที่ดี วิญญาณที่ชั่วร้ายอาจไปเกิดในภพภูมิที่ไม่ดี
ในคัมภีร์ฮินดูมีกล่าวถึงผีอยู่หลายครั้ง เช่น ในคัมภีร์พระเวท กล่าวถึงผีของคนตายที่สิงสู่อยู่ในต้นไม้หรือบ้านร้าง
ความเชื่อทางศาสนาเกี่ยวกับผีในวัฒนธรรมไทย
ในวัฒนธรรมไทย ความเชื่อเรื่องผีมีอิทธิพลอย่างมากต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมไทย คนไทยมักเชื่อว่าผีมีอยู่จริงและสามารถปรากฏตัวในรูปแบบต่างๆ ได้ เช่น ร่างโปร่งแสง เสียงลึกลับ หรือแม้แต่เหตุการณ์แปลกประหลาด
ในความเชื่อของคนไทย พบผีอยู่หลายประเภท เช่น
- ผีกระสือ เป็นผีผู้หญิงที่ตายแล้วยังไม่ไปผุดไปเกิด มีลักษณะเป็นผู้หญิงผมยาว หน้าซีดเซียว มีหางยาวเหมือนงู และชอบกินของดิบๆ
- ผีนางตานี เป็นผีผู้หญิงที่ตายแล้วเพราะถูกสามีฆ่า มีลักษณะเป็นผู้หญิงผมยาว หน้าซีดเซียว และชอบร้องไห้
- ผีเปรต เป็นผีที่มีลักษณะน่ากลัว รูปร่างอ้วนใหญ่ ปากใหญ่ มีเขี้ยวยาว ชอบกินของสกปรกหรือของเหม็น
ความเชื่อเรื่องผีในวัฒนธรรมไทยมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมไทยหลายด้าน เช่น
- ประเพณีต่างๆ ของไทย เช่น ประเพณีไหว้บรรพบุรุษ ประเพณีลอยกระทง ประเพณีสารทเดือนสิบ
- วรรณกรรมต่างๆ ของไทย เช่น วรรณคดีเรื่องพระอภัยมณี วรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผน
- ศิลปะต่างๆ ของไทย เช่น ศิลปะการแกะสลักไม้ ศิลปะการวาดรูป
ความเชื่อเรื่องผีเป็นความเชื่อที่ฝังรากลึกอยู่ในวัฒนธรรมไทยมาอย่างยาวนาน ความเชื่อเหล่านี้มีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมไทยหลายด้าน ถึงแม้ว่าในปัจจุบันจะมีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่เริ่มไม่เชื่อเรื่องผี แต่ความเชื่อเรื่องผีก็ยังคงเป็นความเชื่อที่ยังคงอยู่คู่กับสังคมไทยต่อไป