Gaslighting เป็นรูปแบบหนึ่งของการควบคุมทางอารมณ์ (Emotional abuse) ที่บุคคลหนึ่งใช้เพื่อทำให้อีกคนหนึ่งสงสัยในความคิด ความทรงจำ และความรู้สึกของตนเอง บุคคลที่ใช้ Gaslighting มักทำโดยปฏิเสธสิ่งที่เกิดขึ้น บิดเบือนความจริง หรือกล่าวหาว่าเหยื่อเป็นคนจำผิด ส่งผลให้เหยื่อรู้สึกสับสน สูญเสียความมั่นใจในตนเอง และอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ ได้
หากพบว่าตนเองกำลังถูก Gaslighting ควรทำความเข้าใจถึงพฤติกรรมของบุคคลที่ใช้ Gaslighting เพื่อจะได้หาวิธีรับมือได้อย่างเหมาะสม ดังนี้
ตระหนักถึงพฤติกรรมของบุคคลที่ใช้ Gaslighting
สิ่งแรกที่ควรทำคือ ตระหนักถึงพฤติกรรมของบุคคลที่ใช้ Gaslighting ว่ามีลักษณะอย่างไร เช่น ปฏิเสธสิ่งที่เกิดขึ้น บิดเบือนความจริง หรือกล่าวหาว่าเหยื่อเป็นคนจำผิด หากสามารถสังเกตพฤติกรรมเหล่านี้ได้ ก็จะสามารถรับมือกับสถานการณ์ได้ดีขึ้น
เก็บหลักฐาน
หากเป็นไปได้ ควรเก็บหลักฐานของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เช่น บันทึกการสนทนา บันทึกเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น เพื่อช่วยยืนยันความจริงในกรณีที่ถูกบุคคลที่ใช้ Gaslighting ปฏิเสธ
ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น
การพูดคุยกับบุคคลที่ไว้ใจ เช่น เพื่อน ครอบครัว หรือนักบำบัด สามารถช่วยให้รู้สึกดีขึ้น และได้รับคำแนะนำในการรับมือกับสถานการณ์ได้
ตั้งสติ
เมื่อถูกบุคคลที่ใช้ Gaslighting พยายามทำให้รู้สึกสับสนหรือสูญเสียความมั่นใจ ควรตั้งสติและจดจำสิ่งที่เกิดขึ้นให้แม่นยำ เพื่อไม่ให้ถูกหลอกลวง
ไม่โต้ตอบ
การโต้ตอบกับบุคคลที่ใช้ Gaslighting มักทำให้สถานการณ์แย่ลง ควรหลีกเลี่ยงการโต้ตอบและพยายามถอยห่างออกมา
รักษาสุขภาพจิต
การถูก Gaslighting อาจเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพจิต เช่น ความเครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า ควรดูแลสุขภาพจิตของตนเองด้วยการพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และหากิจกรรมที่ผ่อนคลายทำ
หากไม่สามารถรับมือกับสถานการณ์ได้ด้วยตนเอง ควรขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น นักบำบัด เพื่อรับคำแนะนำและความช่วยเหลือที่เหมาะสม
แนวทางปฏิบัติในการรับมือกับ Gaslighting
ตระหนักถึงคุณค่าในตนเอง
สิ่งสำคัญที่สุดในการรับมือกับ Gaslighting คือต้องตระหนักถึงคุณค่าในตนเอง เชื่อว่าตนเองเป็นคนดีและมีความถูกต้อง ถึงแม้ว่าจะถูกบุคคลที่ใช้ Gaslighting พยายามทำให้รู้สึกสับสนหรือสูญเสียความมั่นใจก็ตาม
ตั้งสติและจดจำสิ่งที่เกิดขึ้น
เมื่อถูกบุคคลที่ใช้ Gaslighting พยายามทำให้รู้สึกสับสนหรือสูญเสียความมั่นใจ ควรตั้งสติและจดจำสิ่งที่เกิดขึ้นให้แม่นยำ เพื่อไม่ให้ถูกหลอกลวง และสามารถยืนยันความจริงได้หากถูกปฏิเสธ
หลีกเลี่ยงการโต้ตอบ
การโต้ตอบกับบุคคลที่ใช้ Gaslighting มักทำให้สถานการณ์แย่ลง ควรหลีกเลี่ยงการโต้ตอบและพยายามถอยห่างออกมา ปล่อยให้บุคคลที่ใช้ Gaslighting พูดคนเดียว
ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น
การพูดคุยกับบุคคลที่ไว้ใจ เช่น เพื่อน ครอบครัว หรือนักบำบัด สามารถช่วยให้รู้สึกดีขึ้น และได้รับคำแนะนำในการรับมือกับสถานการณ์ได้
ข้อควรระวังในการรับมือกับ Gaslighting
อย่าพยายามพิสูจน์ให้บุคคลที่ใช้ Gaslighting เห็นว่าตนเองถูกต้อง
การพยายามพิสูจน์ให้บุคคลที่ใช้ Gaslighting เห็นว่าตนเองถูกต้อง มักทำให้สถานการณ์แย่ลง เพราะบุคคลที่ใช้ Gaslighting มักมีทักษะในการบิดเบือนความจริงและทำให้เหยื่อรู้สึกผิด
อย่าปล่อยให้ตนเองถูกควบคุม
บุคคลที่ใช้ Gaslighting มักพยายามควบคุมความคิดและพฤติกรรมของเหยื่อ หากไม่สามารถรับมือกับสถานการณ์ได้ด้วยตนเอง ควรขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น
การถูก Gaslighting เป็นประสบการณ์ที่ยากลำบาก แต่หากสามารถรับมือกับสถานการณ์ได้อย่างเหมาะสม ก็จะสามารถผ่านพ้นไปได้
